Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16752
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Hendrikus »

Marco schreef: 11 apr 2024, 14:49
Ararat schreef: 26 feb 2024, 18:47 In huize Ararat wordt na de maaltijd een psalm aangeheven. Na 1773 en Meeuse is momenteel DNP aan de beurt. We zingen ritmisch. De woordkeus, gecombineerd met het ritme zorgt regelmatig voor een vrolijke noot. Vanavond was psalm 141 aan de beurt.
Wat zeggen de kenners van deze hink-stap-sprong?

Psalm 141:1 (De Nieuwe Psalmberijming)

HEER, ik hef naar U beide handen
en roep U om mij bij te staan.
Neem mijn ge-bed als of-fer aan,
als wierook die voor U mag branden.

Tekst: Ria Borkent/Jan Pieter Kuijper
© Small Stone Media t/a Dicht bij de Bijbel
Alle rechten voorbehouden
Over het algemeen vind ik DNP heel mooi, en vrij strak naar de onberijmde psalm. Ik zie er geen hink-stap-sprong in.
(omdat er niemand op dit bericht had gereageerd even wat ouds naar boven :slurp )
Ik zie hier ook geen Datheense hinkstapsprongen.
Ben geen fan van DNP, vind het taalkleed vaak te alledaags. Maar met dit couplet is niks mis, mijns inziens.
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Zita
Moderator
Berichten: 10457
Lid geworden op: 11 aug 2007, 13:12

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Zita »

Hendrikus schreef: 11 apr 2024, 15:25
Marco schreef: 11 apr 2024, 14:49
Ararat schreef: 26 feb 2024, 18:47 In huize Ararat wordt na de maaltijd een psalm aangeheven. Na 1773 en Meeuse is momenteel DNP aan de beurt. We zingen ritmisch. De woordkeus, gecombineerd met het ritme zorgt regelmatig voor een vrolijke noot. Vanavond was psalm 141 aan de beurt.
Wat zeggen de kenners van deze hink-stap-sprong?

Psalm 141:1 (De Nieuwe Psalmberijming)

HEER, ik hef naar U beide handen
en roep U om mij bij te staan.
Neem mijn ge-bed als of-fer aan,
als wierook die voor U mag branden.

Tekst: Ria Borkent/Jan Pieter Kuijper
© Small Stone Media t/a Dicht bij de Bijbel
Alle rechten voorbehouden
Over het algemeen vind ik DNP heel mooi, en vrij strak naar de onberijmde psalm. Ik zie er geen hink-stap-sprong in.
(omdat er niemand op dit bericht had gereageerd even wat ouds naar boven :slurp )
Ik zie hier ook geen Datheense hinkstapsprongen.
Ben geen fan van DNP, vind het taalkleed vaak te alledaags. Maar met dit couplet is niks mis, mijns inziens.
Ik zat op een ritmische basisschool, en ken de psalmen dus prima ritmisch. Maar hier is de eerste regel er wel eentje waar ik nog weleens uit de bocht vlieg. Al vind ik het bij deze berijming niet ingewikkelder dan in 1773.
Gebruikersavatar
Ararat
Berichten: 1792
Lid geworden op: 30 apr 2018, 17:35
Locatie: ZLD

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Ararat »

Zita schreef: 11 apr 2024, 16:52
Hendrikus schreef: 11 apr 2024, 15:25
Marco schreef: 11 apr 2024, 14:49
Ararat schreef: 26 feb 2024, 18:47 In huize Ararat wordt na de maaltijd een psalm aangeheven. Na 1773 en Meeuse is momenteel DNP aan de beurt. We zingen ritmisch. De woordkeus, gecombineerd met het ritme zorgt regelmatig voor een vrolijke noot. Vanavond was psalm 141 aan de beurt.
Wat zeggen de kenners van deze hink-stap-sprong?

Psalm 141:1 (De Nieuwe Psalmberijming)

HEER, ik hef naar U beide handen
en roep U om mij bij te staan.
Neem mijn ge-bed als of-fer aan,
als wierook die voor U mag branden.

Tekst: Ria Borkent/Jan Pieter Kuijper
© Small Stone Media t/a Dicht bij de Bijbel
Alle rechten voorbehouden
Over het algemeen vind ik DNP heel mooi, en vrij strak naar de onberijmde psalm. Ik zie er geen hink-stap-sprong in.
(omdat er niemand op dit bericht had gereageerd even wat ouds naar boven :slurp )
Ik zie hier ook geen Datheense hinkstapsprongen.
Ben geen fan van DNP, vind het taalkleed vaak te alledaags. Maar met dit couplet is niks mis, mijns inziens.
Ik zat op een ritmische basisschool, en ken de psalmen dus prima ritmisch. Maar hier is de eerste regel er wel eentje waar ik nog weleens uit de bocht vlieg. Al vind ik het bij deze berijming niet ingewikkelder dan in 1773.
Mooi dat je het even naar boven haalde Marco :)

Precies dát, wat Zita schrijft. De eerste regel is voor mij ritmisch niet logisch.

En de opmerking over het taalkleed snap ik. Tegelijk vind ik het zeker voor thuisgebruik weer eens verfrissend. Bovendien vind ik alledaags ook juist mooi, als het maar niet 'plat' wordt.

We gaan overigens binnenkort vast weer over op 1773 of Meeuse. Datheen zal niet gebeuren, vermoed ik.
Wees op je hoede voor het zuurdeeg
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16752
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Hendrikus »

Ararat schreef: 11 apr 2024, 17:30
Zita schreef: 11 apr 2024, 16:52
Ik zat op een ritmische basisschool, en ken de psalmen dus prima ritmisch. Maar hier is de eerste regel er wel eentje waar ik nog weleens uit de bocht vlieg. Al vind ik het bij deze berijming niet ingewikkelder dan in 1773.

Precies dát, wat Zita schrijft. De eerste regel is voor mij ritmisch niet logisch.
Dan zit het probleem klaarblijkelijk in de melodie, je vindt het ritme van de eerste regel niet logisch. Ja, dat kun je vinden, maar het ritme is nu eenmaal een gegeven.
Bij 1773 passen de woordaccenten in de eerste regel van Psalm 141 niet lekker op het ritme. Bij DNP lukt dat prima.
Vergelijk:

'k Roep, HEER, in angst tot u gevloden

HEER
, ik hef naar U beide handen
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Ararat
Berichten: 1792
Lid geworden op: 30 apr 2018, 17:35
Locatie: ZLD

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Ararat »

Hendrikus schreef: 11 apr 2024, 17:40
Ararat schreef: 11 apr 2024, 17:30
Zita schreef: 11 apr 2024, 16:52
Ik zat op een ritmische basisschool, en ken de psalmen dus prima ritmisch. Maar hier is de eerste regel er wel eentje waar ik nog weleens uit de bocht vlieg. Al vind ik het bij deze berijming niet ingewikkelder dan in 1773.

Precies dát, wat Zita schrijft. De eerste regel is voor mij ritmisch niet logisch.
Dan zit het probleem klaarblijkelijk in de melodie, je vindt het ritme van de eerste regel niet logisch. Ja, dat kun je vinden, maar het ritme is nu eenmaal een gegeven.
Bij 1773 passen de woordaccenten in de eerste regel van Psalm 141 niet lekker op het ritme. Bij DNP lukt dat prima.
Vergelijk:

'k Roep, HEER, in angst tot u gevloden

HEER
, ik hef naar U beide handen
Ik zie jou in tegenstelling tot mezelf als kenner Hendrikus, maar ik blijf samen met Zita uit de bocht vliegen. Ook bij de DNP.
Als ik bij de onderstaande regel de melodie vergeet, maar het opzeg, met de nadruk op de dikgedrukte lettergrepen loopt het niet lekker.
HEER, ik hef naar U beide handen

Als ik 'naar' weg zou mogen laten klinkt het beter als ik het opzeg met de nadruk op de dikgedrukte woorden:
HEER, ik hef U bei de handen
Dit kan natuurlijk taalkundig en mbt de melodie niet, maar het loopt dan wel beter.
Hoe komt dat?
Wees op je hoede voor het zuurdeeg
Online
DDD
Berichten: 28745
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door DDD »

U is toch juist de kern?
Gebruikersavatar
Ararat
Berichten: 1792
Lid geworden op: 30 apr 2018, 17:35
Locatie: ZLD

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Ararat »

Zeker! Maar het gaat wat mij betreft even alleen over de accenten, dus los van inhoud en melodie. Ik had het daarom ook kunnen noteren als lang kort, lang, enz...
Wees op je hoede voor het zuurdeeg
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16752
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Hendrikus »

Ararat schreef: 11 apr 2024, 18:57
Ik zie jou in tegenstelling tot mezelf als kenner Hendrikus, maar ik blijf samen met Zita uit de bocht vliegen. Ook bij de DNP.
Als ik bij de onderstaande regel de melodie vergeet, maar het opzeg, met de nadruk op de dikgedrukte lettergrepen loopt het niet lekker.
HEER, ik hef naar U beide handen

Als ik 'naar' weg zou mogen laten klinkt het beter als ik het opzeg met de nadruk op de dikgedrukte woorden:
HEER, ik hef U bei de handen
Dit kan natuurlijk taalkundig en mbt de melodie niet, maar het loopt dan wel beter.
Hoe komt dat?
Dat komt omdat je denkt in één vaste maatsoort, dus je wilt graag een regelmaat van beklemtoonde lettergreep - onbeklemtoonde lettergreep - beklemtoonde lettergreep - onbeklemtoonde lettergreep.
Het punt is dat de psalmmelodieën zijn ontstaan in een tijd toen er nog niet met maatsoorten werd gewerkt. De regelmatige afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen die jij graag wilt horen en voelen, was in die tijd niet aan de orde.
Als wij de melodie van Psalm 141 met alle geweld toch in maatsoorten willen noteren, worden dat twee driekwartsmaten en dan twee vierkwartsmaten:

Afbeelding

Je ziet dat de beklemtoonde woorden en lettergrepen in dit DNP-voorbeeld keurig op een beklemtoond maatdeel vallen.
Die afwisseling van twee verschillende maatsoorten ervaar jij als vreemd en onprettig, maar het kan niet anders. En eigenlijk moet je dus dat hele idee van maatsoorten en een vast metrum loslaten.
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Arja
Berichten: 2092
Lid geworden op: 30 mei 2019, 15:57
Locatie: Provincie Utrecht
Contacteer:

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Arja »

Ik las ooit een kinder-versie van Psalm 141 op de wijs van : Heer' ik kom tot U
Vond ik ook wel mooi. Deze wijs dacht ik: https://www.youtube.com/watch?v=GCUTSYLRtBs

HEER’ ik roep tot U,
Haast u tot mij nu
Luister naar mijn stem
Een reukwerk voor U

Strek me naar U uit
Handen naar omhoog
Een avondoffer HEER'
Mijn bede voor U

Raak mijn lippen aan
Zet een wacht ervoor
Mijn hart voor het kwaad
Bewaar het er voor

HEER dat wil ik niet
Slechte dingen doen
Help me daarom nu
En weer alle kwaad
Gebruikersavatar
Ararat
Berichten: 1792
Lid geworden op: 30 apr 2018, 17:35
Locatie: ZLD

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Ararat »

Hendrikus schreef: 11 apr 2024, 20:15
Ararat schreef: 11 apr 2024, 18:57
Ik zie jou in tegenstelling tot mezelf als kenner Hendrikus, maar ik blijf samen met Zita uit de bocht vliegen. Ook bij de DNP.
Als ik bij de onderstaande regel de melodie vergeet, maar het opzeg, met de nadruk op de dikgedrukte lettergrepen loopt het niet lekker.
HEER, ik hef naar U beide handen

Als ik 'naar' weg zou mogen laten klinkt het beter als ik het opzeg met de nadruk op de dikgedrukte woorden:
HEER, ik hef U bei de handen
Dit kan natuurlijk taalkundig en mbt de melodie niet, maar het loopt dan wel beter.
Hoe komt dat?
Dat komt omdat je denkt in één vaste maatsoort, dus je wilt graag een regelmaat van beklemtoonde lettergreep - onbeklemtoonde lettergreep - beklemtoonde lettergreep - onbeklemtoonde lettergreep.
Het punt is dat de psalmmelodieën zijn ontstaan in een tijd toen er nog niet met maatsoorten werd gewerkt. De regelmatige afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen die jij graag wilt horen en voelen, was in die tijd niet aan de orde.
Als wij de melodie van Psalm 141 met alle geweld toch in maatsoorten willen noteren, worden dat twee driekwartsmaten en dan twee vierkwartsmaten:

Afbeelding

Je ziet dat de beklemtoonde woorden en lettergrepen in dit DNP-voorbeeld keurig op een beklemtoond maatdeel vallen.
Die afwisseling van twee verschillende maatsoorten ervaar jij als vreemd en onprettig, maar het kan niet anders. En eigenlijk moet je dus dat hele idee van maatsoorten en een vast metrum loslaten.
Bedankt dat je de moeite nam voor je heldere uitleg! Toch zal voor mij psalm 141 -los van de inhoud- minder favoriet blijven dan de haast vrolijk ritmisch klinkende psalm 128. Zou dat oorspronkelijk een populair deuntje zijn geweest?
Wees op je hoede voor het zuurdeeg
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16752
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Hendrikus »

Ararat schreef: 11 apr 2024, 21:45

Bedankt dat je de moeite nam voor je heldere uitleg! Toch zal voor mij psalm 141 -los van de inhoud- minder favoriet blijven dan de haast vrolijk ritmisch klinkende psalm 128. Zou dat oorspronkelijk een populair deuntje zijn geweest?
De melodie van Psalm 128 is voor het psalter van Calvijn gemaakt, heeft dus geen seculiere oorsprong.

Er zijn wel een stuk of 10 psalmmelodieën die hun oorsprong vinden in oud-kerkelijke hymnen en sequensen, en die dus afstammen van het Gregoriaans. Dat zijn de psalmen 15, 17, 20, 31, 39, 55, 80, 104, 124, 129 en 141.
Bekendste en meest herkenbare connecties zijn Psalm 80 met Victimae paschali laudes, en "onze" Psalm 141 met Conditor alme siderum.
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Ararat
Berichten: 1792
Lid geworden op: 30 apr 2018, 17:35
Locatie: ZLD

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Ararat »

Hendrikus schreef: 11 apr 2024, 22:23
Ararat schreef: 11 apr 2024, 21:45

Bedankt dat je de moeite nam voor je heldere uitleg! Toch zal voor mij psalm 141 -los van de inhoud- minder favoriet blijven dan de haast vrolijk ritmisch klinkende psalm 128. Zou dat oorspronkelijk een populair deuntje zijn geweest?
De melodie van Psalm 128 is voor het psalter van Calvijn gemaakt, heeft dus geen seculiere oorsprong.

Er zijn wel een stuk of 10 psalmmelodieën die hun oorsprong vinden in oud-kerkelijke hymnen en sequensen, en die dus afstammen van het Gregoriaans. Dat zijn de psalmen 15, 17, 20, 31, 39, 55, 80, 104, 124, 129 en 141.
Bekendste en meest herkenbare connecties zijn Psalm 80 met Victimae paschali laudes, en "onze" Psalm 141 met Conditor alme siderum.
Weer wat geleerd. Nogmaals dank.
Wees op je hoede voor het zuurdeeg
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16752
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Re: Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

Bericht door Hendrikus »

Ararat schreef: 12 apr 2024, 07:18
Hendrikus schreef: 11 apr 2024, 22:23
Ararat schreef: 11 apr 2024, 21:45

Bedankt dat je de moeite nam voor je heldere uitleg! Toch zal voor mij psalm 141 -los van de inhoud- minder favoriet blijven dan de haast vrolijk ritmisch klinkende psalm 128. Zou dat oorspronkelijk een populair deuntje zijn geweest?
De melodie van Psalm 128 is voor het psalter van Calvijn gemaakt, heeft dus geen seculiere oorsprong.

Er zijn wel een stuk of 10 psalmmelodieën die hun oorsprong vinden in oud-kerkelijke hymnen en sequensen, en die dus afstammen van het Gregoriaans. Dat zijn de psalmen 15, 17, 20, 31, 39, 55, 80, 104, 124, 129 en 141.
Bekendste en meest herkenbare connecties zijn Psalm 80 met Victimae paschali laudes, en "onze" Psalm 141 met Conditor alme siderum.
Weer wat geleerd. Nogmaals dank.
128 kun je trouwens ook zingen op de wijs van het Wilhelmus - en omgekeerd ;)
~~Soli Deo Gloria~~
Plaats reactie