Ik luister naar van alles en nog wat. De ene keer gospel, dan weer psalmen en nu zit er bij mij een praise cd in. Ook van klassieke muziek kan ik erg genieten.
Maar tegenwoordig moet ik ook heel veel kinderliedjes aanhoren
Muzieksmaak van Refoforum
-
JolandaOudshoorn
- Berichten: 11271
- Lid geworden op: 15 mar 2006, 20:53
- Locatie: Groot Ammers
Misschien had het beter een open vraag kunnen zijn 
Ik luister naar van alles en nog wat. De ene keer gospel, dan weer psalmen en nu zit er bij mij een praise cd in. Ook van klassieke muziek kan ik erg genieten.
Maar tegenwoordig moet ik ook heel veel kinderliedjes aanhoren
Ik luister naar van alles en nog wat. De ene keer gospel, dan weer psalmen en nu zit er bij mij een praise cd in. Ook van klassieke muziek kan ik erg genieten.
Maar tegenwoordig moet ik ook heel veel kinderliedjes aanhoren
Ik weet, mijn Verlosser leeft
Klassiek hè. Hier een foto van mijn opera's op cd:
http://www.mijnalbum.nl/Foto=ON6BTFF8
http://www.mijnalbum.nl/Foto=ON6BTFF8
Sterk voorbeeld (en prachtige muziek trouwens)!Hendrikus schreef:Ik blijf het een draak van een poll vinden
(...)
Ik had het Magnificat van Rutter in gedachten. Dat stond in de platenzaak in de klassieke bak. Maar er is ook een koor bij. En een orgel - maar of dat nou een populair orgel is of een klassiek orgel, dat kan ik niet horen. Het geheel klinkt soms wel een beetje jazzy. De Lofzang van Maria: dat is Praise! De tekst komt uit het Evangelie van Lucas: the Gospel....
Nee hoor, het lukt echt niet
En als je dit werk op een dergelijke manier beschrijft moet dit voor muzikale omnivoren bijna het ideale voedsel zijn... :mrgreen:
-
Adorote
HELEMAAL mee eens!Hendrikus schreef:Ik blijf het een draak van een poll vinden-Klassieke muziek op één hoop gooien: dat werkt niet. Maak dan onderscheid tussen (voor mijn part) renaissance, barok, Weense klassieken, romantiek en modern [en dat is nog erg grof ingedeeld].draak van een poll schreef:Klassieke muziek
Koormuziek
Orgelmuziek (Klassiek)
Orgelmuziek (Populair)
Jazz
Gospel
Praise
Popmuziek
Anders, namelijk..............
-Maak onderscheid tussen geestelijk en wereldlijk.
-Waarom koormuziek niet onderverdeeld? Stel je de Musicalische Exequien van Schütz op één lijn met "Lichtstad met uw paarlen poorten" door het Urker Mannenkoor?
-Alle jazz op één hoop? De ware jazz-liefhebber ziet je aankomen...
-Gospel, praise en pop liggen soms erg dicht bij elkaar. Waar houdt het één op, waar begint het ander?
-Hetzelfde geldt voor orgelmuziek, waar je wel onderscheid maakt tussen "klassiek" en "populair". Maar waar ligt de grens? Is een opera-achtige sinfonia van Padre Davide da Bergamo of een hoem-pa-pa Sortie van Lefébure-Wely klassiek of populair. En het Ave Maria van Bach-Gounod? En Psalm 25 van Pieter Heykoop?
Ik had het Magnificat van Rutter in gedachten. Dat stond in de platenzaak in de klassieke bak. Maar er is ook een koor bij. En een orgel - maar of dat nou een populair orgel is of een klassiek orgel, dat kan ik niet horen. Het geheel klinkt soms wel een beetje jazzy. De Lofzang van Maria: dat is Praise! De tekst komt uit het Evangelie van Lucas: the Gospel....
Nee hoor, het lukt echt niet
-
Christiaan
- Berichten: 2057
- Lid geworden op: 01 sep 2006, 10:03
- Locatie: Zeeland
anders namelijk progressieve rock... en wat combinatie van klassiek en rock/metal.
Do not waste time bothering whether you ‘love’ your neighbor; act as if you did. As soon as we do this we find one of the great secrets. When you are behaving as if you loved someone, you will presently come to love him."
Aanhakend bij de voorlaatste posting van Hendrikus, een artikel uit het ND van vanmorgen: (Wist zo gauw geen andere plek om te posten).
Het simplisme van ex-dj Koos de Jong
door Walter Monster
Ex-dj Koos de Jong betoogde vorige week op een jongerenavond dat popmuziek een belangrijk medium van de duivel is. Volgens Walter Monster is zijn betoog eenzijdig en voor een deel gebaseerd op feitelijke onjuistheden over de popgeschiedenis. ,,De duivel heeft een medium waarmee hij overal is.'' Koos de Jong maakt daarmee een rare denkfout. De duivel is overal en niet specifiek in hedendaagse muziek. Jammer, want daarmee zet De Jong zo'n duizend jongeren bewust op het verkeerde been.
Echt vernieuwend is de boodschap van De Jong overigens niet. Datzelfde geldt voor de belegen voorbeelden die de ex-DJ te voorschijn tovert om zijn stelling te onderbouwen. Het gros van de aanwezigen vorige week in Doorn was nog niet eens geboren toen de Eagles in 1977 met Hotel California een klassieker schreven. Waar gaat dat nummer eigenlijk over? Een uitnodiging om naar de hel te gaan, weet De Jong. Hoe komt hij daarbij?
Het door Don Henley geschreven Hotel California is geen verwijzing naar een bestaand gebouw maar een metafoor voor de in de ogen van de Eagles normloze decadentie van de westkust van Amerika, halverwege de jaren zeventig. Je raakt erin verstrikt en je komt er nooit meer uit. Dat gold in zekere mate voor de bandleden van de Eagles zelf ook, zoals de groep in een interview in 1993 toegeeft. Terloops wordt de band Steely Dan een hak gezet omdat zij de Eagles plagieerde. Maar geen satanskerk dus en op de binnenkant van de hoes staat niet satanist Anton Lavey afgebeeld, maar een vrouwspersoon.
Dit voorbeeld illustreert de gemakzucht waarmee De Jong de popmuziek benadert. Het is allemaal zo akelig simplistisch. Jammer en voor een serieuze popliefhebber frustrerend. Allereerst is het vreemd dat De Jong heel selectief in de popgeschiedenis grasduint en alleen de kwalijke voorbeelden als uitgangspunt neemt. Vragen uit de zaal over 'hoe het dan zit met U2 en de positieve kijk op de wereld van zanger Bono' werden door De Jong simpelweg aan de kant geschoven.
Crowley
Los van Bono geldt lang niet voor iedere popartiest dat hij of zij is beïnvloed door occultist Aleister Crowley, een volstrekt geschifte Britse pedofiel die al in 1947 is overleden en dus zelf nooit naar een rockconcert is geweest. Crowley werd en wordt door heel veel mensen verafschuwd en door een klein groepje mensen - dichters, schrijvers, musici, zowel klassiek als pop - aanbeden. Maar er is geen enkel historisch bewijs dat Crowley 'de grondlegger van de rockmuziek' is geweest. Dat is iets te veel eer voor een gek in de marge.
Ik heb de manager van de Nederlandse rockband Golden Earring deze naam eens voorgelegd. De man had nog nooit van Crowley gehoord, terwijl de Earring toch al een aardig tijdje meedraait. Ik ben bang dat dit voor heel veel artiesten geldt. In ieder geval is duidelijk dat Crowley weinig invloed op de popgeschiedenis heeft gehad. De Jong blijft naar mijn smaak te veel hangen in de duistere sferen van bands en artiesten die zich inderdaad hebben afgezet of nog steeds afzetten tegen het christelijk geloof.
Maar hoe komt hij erbij dat Eminem en Marilyn Manson de maat aangeven voor duizenden musici die ook niets van de vuigheid van Eminem willen weten? Het is zoiets als vanwege de kruistochten alle belijders van christelijk geloof afschrijven als een gewelddadig zooitje. Wat ook opvalt is dat De Jong slecht naar popmuziek luistert. Waarom zouden stijlfiguren in de literatuur wel gemeengoed zijn, maar in liedteksten ineens niet? Wel eens gehoord van cynisme, humor, overdrijving of het gebruik van metaforen?
Wie zo een reeks willekeurig popteksten van laten we zeggen Sixteen Horsepower, Deus, Skik of U2 beluistert, opent een ware literaire schat. Soms op buitengewoon goede muziek gezet. De Jong vindt dit maar een 'emmer met pulp'. Zeldzaam aanmatigend, dunkt me. Wie zo oppervlakkig kijkt en luistert, kan de motieven van een tekstschrijver toch nooit doorgronden?
Zelfs Madonna, die met haar muziek en theatrale optredens is uitgegroeid tot een stijlicoon dat al bijna twee decennia de toon voert, is niet met dergelijke oneliners weg te zetten. Let wel, ik betoog niet dat je daar niet kritisch naar moet kijken en luisteren. Zeker bij Madonna niet.
Maar het rücksichtslos overboord smijten van artistiek hoogwaardige popmuziek is een gotspe. Dat er ook nog popmusici zijn die vanuit een ronduit christelijke overtuiging invulling willen geven aan hun artistieke prestaties, laat ik dan nog maar even buiten beschouwing.
Het simplisme van ex-dj Koos de Jong
door Walter Monster
Ex-dj Koos de Jong betoogde vorige week op een jongerenavond dat popmuziek een belangrijk medium van de duivel is. Volgens Walter Monster is zijn betoog eenzijdig en voor een deel gebaseerd op feitelijke onjuistheden over de popgeschiedenis. ,,De duivel heeft een medium waarmee hij overal is.'' Koos de Jong maakt daarmee een rare denkfout. De duivel is overal en niet specifiek in hedendaagse muziek. Jammer, want daarmee zet De Jong zo'n duizend jongeren bewust op het verkeerde been.
Echt vernieuwend is de boodschap van De Jong overigens niet. Datzelfde geldt voor de belegen voorbeelden die de ex-DJ te voorschijn tovert om zijn stelling te onderbouwen. Het gros van de aanwezigen vorige week in Doorn was nog niet eens geboren toen de Eagles in 1977 met Hotel California een klassieker schreven. Waar gaat dat nummer eigenlijk over? Een uitnodiging om naar de hel te gaan, weet De Jong. Hoe komt hij daarbij?
Het door Don Henley geschreven Hotel California is geen verwijzing naar een bestaand gebouw maar een metafoor voor de in de ogen van de Eagles normloze decadentie van de westkust van Amerika, halverwege de jaren zeventig. Je raakt erin verstrikt en je komt er nooit meer uit. Dat gold in zekere mate voor de bandleden van de Eagles zelf ook, zoals de groep in een interview in 1993 toegeeft. Terloops wordt de band Steely Dan een hak gezet omdat zij de Eagles plagieerde. Maar geen satanskerk dus en op de binnenkant van de hoes staat niet satanist Anton Lavey afgebeeld, maar een vrouwspersoon.
Dit voorbeeld illustreert de gemakzucht waarmee De Jong de popmuziek benadert. Het is allemaal zo akelig simplistisch. Jammer en voor een serieuze popliefhebber frustrerend. Allereerst is het vreemd dat De Jong heel selectief in de popgeschiedenis grasduint en alleen de kwalijke voorbeelden als uitgangspunt neemt. Vragen uit de zaal over 'hoe het dan zit met U2 en de positieve kijk op de wereld van zanger Bono' werden door De Jong simpelweg aan de kant geschoven.
Crowley
Los van Bono geldt lang niet voor iedere popartiest dat hij of zij is beïnvloed door occultist Aleister Crowley, een volstrekt geschifte Britse pedofiel die al in 1947 is overleden en dus zelf nooit naar een rockconcert is geweest. Crowley werd en wordt door heel veel mensen verafschuwd en door een klein groepje mensen - dichters, schrijvers, musici, zowel klassiek als pop - aanbeden. Maar er is geen enkel historisch bewijs dat Crowley 'de grondlegger van de rockmuziek' is geweest. Dat is iets te veel eer voor een gek in de marge.
Ik heb de manager van de Nederlandse rockband Golden Earring deze naam eens voorgelegd. De man had nog nooit van Crowley gehoord, terwijl de Earring toch al een aardig tijdje meedraait. Ik ben bang dat dit voor heel veel artiesten geldt. In ieder geval is duidelijk dat Crowley weinig invloed op de popgeschiedenis heeft gehad. De Jong blijft naar mijn smaak te veel hangen in de duistere sferen van bands en artiesten die zich inderdaad hebben afgezet of nog steeds afzetten tegen het christelijk geloof.
Maar hoe komt hij erbij dat Eminem en Marilyn Manson de maat aangeven voor duizenden musici die ook niets van de vuigheid van Eminem willen weten? Het is zoiets als vanwege de kruistochten alle belijders van christelijk geloof afschrijven als een gewelddadig zooitje. Wat ook opvalt is dat De Jong slecht naar popmuziek luistert. Waarom zouden stijlfiguren in de literatuur wel gemeengoed zijn, maar in liedteksten ineens niet? Wel eens gehoord van cynisme, humor, overdrijving of het gebruik van metaforen?
Wie zo een reeks willekeurig popteksten van laten we zeggen Sixteen Horsepower, Deus, Skik of U2 beluistert, opent een ware literaire schat. Soms op buitengewoon goede muziek gezet. De Jong vindt dit maar een 'emmer met pulp'. Zeldzaam aanmatigend, dunkt me. Wie zo oppervlakkig kijkt en luistert, kan de motieven van een tekstschrijver toch nooit doorgronden?
Zelfs Madonna, die met haar muziek en theatrale optredens is uitgegroeid tot een stijlicoon dat al bijna twee decennia de toon voert, is niet met dergelijke oneliners weg te zetten. Let wel, ik betoog niet dat je daar niet kritisch naar moet kijken en luisteren. Zeker bij Madonna niet.
Maar het rücksichtslos overboord smijten van artistiek hoogwaardige popmuziek is een gotspe. Dat er ook nog popmusici zijn die vanuit een ronduit christelijke overtuiging invulling willen geven aan hun artistieke prestaties, laat ik dan nog maar even buiten beschouwing.
Ik vond het een beetje moeilijk kiezen want ik hou van klassieke muziek maar ook van koormuziek dus heb ik de klassieke maar gekozen
Alleen wie door de duisternis van de nacht is gegaan, kan het licht van de morgen naar waarde schatten !
He will wipe away every tear from their eyes. Death shall be no more, neither shall be mourning nor crying nor pain anymore, for the former things have passed away. Revelation 21:4
He will wipe away every tear from their eyes. Death shall be no more, neither shall be mourning nor crying nor pain anymore, for the former things have passed away. Revelation 21:4
Ik zou een veelheid aan mogelijkheden hebben kunnen kiezen.
Pop, zeer zeker! Simple MInds voorop, maar zo'n beetje alles uit de Roaring Sixtees/Seventees...Stones, Everly Brothers, Fats Domino....een grote berg aan terug-in-de-tijd-muziek.
Jazz, zeker weten: Rita Reys, Norah Jones, Ella Fitzgerald......etc
Klassiek.....waar moet ik beginnen? Absolute favorieten onder de componisten zijn Brahms, Beethoven en Mozart. Met één grote uitzondering: dat ellendige piano-gepingel kan je wat mij betreft meteen in de vuilinisbak kieperen.............maar verder kan ik heel veel écht mooi vinden.
Wat minder "klassiek": Familie Strauss kan mij zéér bekoren!
Geestelijke muziek, en dat gooi ik voor het gemak even op één grote hoop: koorzang, het liefst mannenkoren, gemeentezang, maar liever niet op die langzáám slepende hele noten...dus het Liedboek van de Kerken als het ff kan, Gregoriaans (graag zelfs).
Andere koorzang, zoals van de Maastrichter Staer.........
dus, de mogelijkheden zijn velen, dus heb ik maar op JAZZ gestemd.
Pop, zeer zeker! Simple MInds voorop, maar zo'n beetje alles uit de Roaring Sixtees/Seventees...Stones, Everly Brothers, Fats Domino....een grote berg aan terug-in-de-tijd-muziek.
Jazz, zeker weten: Rita Reys, Norah Jones, Ella Fitzgerald......etc
Klassiek.....waar moet ik beginnen? Absolute favorieten onder de componisten zijn Brahms, Beethoven en Mozart. Met één grote uitzondering: dat ellendige piano-gepingel kan je wat mij betreft meteen in de vuilinisbak kieperen.............maar verder kan ik heel veel écht mooi vinden.
Wat minder "klassiek": Familie Strauss kan mij zéér bekoren!
Geestelijke muziek, en dat gooi ik voor het gemak even op één grote hoop: koorzang, het liefst mannenkoren, gemeentezang, maar liever niet op die langzáám slepende hele noten...dus het Liedboek van de Kerken als het ff kan, Gregoriaans (graag zelfs).
Andere koorzang, zoals van de Maastrichter Staer.........
dus, de mogelijkheden zijn velen, dus heb ik maar op JAZZ gestemd.
Moderatorbericht:
Rens is overleden op 27 april 2010
http://www.refoforum.nl/forum/viewtopic ... 0&start=60
Rens is overleden op 27 april 2010
http://www.refoforum.nl/forum/viewtopic ... 0&start=60
Reformatorisch Dagblad - Internet Editie
Ongeremde kunst bevrijdt niet
Wanneer levend geloof versteent tot een bevindelijke subcultuur, gaat het mis
Vrije kunst kan geweldig fascineren en provoceren, maar bevrijdt niet echt van onze aangeboren slaafse banden. Met kunst en literatuur in het bijzonder is echter niets mis. Sterker, juist een christen moet op zijn hoede zijn voor kitsch, stelt ds. L. W. van der Meij.
Na het lezen van het artikel van Albert van Zanten over de schrijver Jan Wolkers (in de RD-bijlage Talent van vorige week maandag) moest ik denken aan een ritueel dat in het oude Rome werd gevierd. Een soort carnaval. Een slaaf mocht elk jaar één dag voor heer en meester spelen. Dan haalde hij echt zijn hart op. Dan was het feest. Maar de dag daarop was hij gewoon weer slaaf. Er veranderde eigenlijk niets aan zijn situatie.
Moderne literatuur heeft een hoog realiteitsgehalte. De werkelijkheid moet zichtbaar worden. Anders ben je niet authentiek, niet echt, niet geloofwaardig. Niet acceptabel. Wie de realiteit negeert of camoufleert, is een hypocriet. Een echte schrijver van deze tijd heeft niets te verbergen. Zeker niet op het terrein van de erotiek, die men dan in de wandelgangen liefde noemt. Echte schrijvers bedrijven de vrije liefde en de vrije kunst. Wolkers heeft in zijn boeken zijn bevrijding uit de gevangenis van Oegstgeest, het calvinisme van zijn ouderlijk huis, beschreven en gepropageerd. En toen kon het feest beginnen.
Dat heeft iets aantrekkelijks, vooral voor mensen die het christelijk geloof niet anders kennen dan vanuit een geritualiseerde subcultuur (zie het artikel van Enny de Bruijn in dezelfde bijlage). Wie de beleving van de vrije gunst niet kent, of die niet heeft waargenomen in zijn directe omgeving, valt heel gemakkelijk voor de baäl van de vrije kunst c.q. literatuur. Ik kan Wolkers en andere schrijvers best volgen. Wat voor aantrekkingskracht heeft een geritualiseerd calvinisme waaraan de echte geloofsbeleving en dus verwondering ontbreekt? Een cultuur waarin men in principe kiest voor antiek en niet voor authentiek.
Ontdekkend
Laten we eerlijk zijn: de woorden van Psalm 2 („laat ons hun banden breken en hun touwen van ons werpen”) slaan toch niet alleen op Jan Wolkers en zo veel andere schrijvers en kunstenaars? Het gaat over ons allemaal. Wie wel eens een boek van Wolkers heeft gelezen of heeft ’moeten’ lezen, herkent verschrikkelijk veel van wat in eigen hart leeft. De boeken van Wolkers zijn daarom in zekere zin ook heel ontdekkend. Letterlijk. En verleidelijk. Maar zijn ze ook bevrijdend?
Of wordt hier inderdaad het feestje van de Romeinse slaaf beschreven, een cynisch carnaval voor arme stakkers die de hoop op echte bevrijding hadden opgegeven? We zouden niet alleen maar boos op Wolkers moeten zijn. Het trieste van Wolkers is niet dat hij de realiteit niet scherp zou zien, maar dat hij niet verder kijkt. Niet omhoog kan kijken. Naar de Bevrijder.
Het leven van de lezers van de boeken van Wolkers heeft aangetoond dat zijn werk niet echt bevrijdend is geweest. De kinderen van de babyboomers voelen zich ook niet echt vrij.
Ongeremde kunst c.q. literatuur kan bij tijden heel bevrijdend werken. In de tijd dat Wolkers zijn boeken begon te schrijven, zaten veel mensen echt vastgeroest in gereformeerde systemen en rituelen die alle geur en smaak verloren hadden. Wolkers begon te protesteren en te provoceren. Is dat vreemd? Ik kan daar best inkomen.
Maar nu? De seksuele taboes zijn doorbroken. Er valt voor jongeren op het terrein van de erotiek niets meer te provoceren. Hap maar. Alles moet kunnen. Wolkers wordt nu in het zonnetje gezet. Hij heeft zijn werk gedaan. En nog zijn we niet bevrijd. Moet ik hem bedanken?
De ongeremde literatuur, de vrije kunsten hebben ons geen barmhartigheid bewezen. Heel veel jongeren lijden aan de zinloosheid van het leven. Wat kregen ze van hun ouders, fans van Wolkers, mee? Het slavenfeest! Maar dat feestje van Wolkers is niet eindeloos vol te houden. Je wordt er eigenlijk alleen maar depri of op z’n minst chagrijnig van. Als je nog nadenkt tenminste over wat wij plechtig ”de zin van het leven” noemen. Is dit alles?
Kitsch
Vrije kunst kan geweldig fascineren en provoceren, maar bevrijdt niet echt van onze aangeboren slaafse banden. Met kunst en literatuur in het bijzonder is niets mis (Enny de Bruijn). En juist een christen moet inderdaad op zijn hoede zijn voor kitsch. Kitsch is niets. Of: was het maar niets.
Kitsch heeft de pretentie kunst te zijn, maar voldoet niet aan de absolute voorwaarde voor kunst: de overdracht van het echte gevoel, de taal van het hart. Zo kan een schilder op bestelling een kind met een traan op zijn doek zetten omdat mensen dat zo ontroerend vinden en omdat het zo goed betaalt. De schilder is dan als ondernemer geslaagd, maar als kunstenaar mislukt. Al lijkt het schilderij net echt. Hij was zelf helemaal niet zo ontroerd toen hij zijn product, zijn traan, vervaardigde. De schilder heeft gelogen. Hij verkoopt slechts emoties.
En daarvoor moet iedereen oppassen. De dominee voorop. Voordat hij het weet, is hij handelaar in emoties geworden. Op het moment dat levend geloof versteent tot een bevindelijke subcultuur, gaat het mis. Net zomin als ongeremde literatuur echt bevrijden kan, heeft een rationele, Schriftgebonden subcultuur het vermogen om te redden uit slaafse banden. Als het christelijk geloof wordt geformaliseerd en geritualiseerd, worden psalmen smartlappen en opwekkingsliederen schlagers. En die zijn absoluut niet te verkopen aan een weldenkende wereld. Alleen maar aan een publiek met een slechte smaak.
Gespeelde emoties van verdriet of vreugde zijn weerzinwekkend. Niet alleen voor Wolkers, maar ook voor mij. En niet alleen omdat zij een echte ontmoeting met ’de wereld’ blokkeren, maar vooral omdat ze de Geest bedroeven. Valse emoties en geritualiseerde godsdienst roepen niet alleen bij de wereld agressie en aversie op, maar ik denk ook bij God Zijn ongenoegen.
Valreep
Als christenen nu eens net zo authentiek waren in het geloof als niet-christenen in hun ongeloof, dan zou er veel gewonnen zijn.
Psalm 51 is van David. Is het poëzie? Ja. Kunst? Ja. De psalm voldoet aan de absolute voorwaarde voor kunst dat wat wij schrijven of verbeelden uitdrukking moet geven aan ons echte gevoel. De taal van ons hart. Aan dit criterium voldoet de schrijver: de man naar Gods hart. „Gij ziet naar waarheid in het binnenste!”
Wat Jan Wolkers ooit heeft geschreven, zou David kunnen onderschrijven. Maar het maakt wel verschil of je vlucht in de ongeremde levenslust c.q. de vrije kunst of dat je hoopt op vrije gunst. Wolkers dook onder in het feest van de zinloosheid en David nam de toevlucht tot God. Wie weet? Het kan voor Wolkers ook nog. Echt bevrijd worden. Het zou wel op de valreep zijn.
De auteur is christelijk gereformeerd predikant te Driebergen.
omhoog
Toevoegen aan knipselsiconVorige pagina
Foto's
„Juist een christen moet op zijn hoede zijn voor kitsch.”
„Juist een christen moet op zijn hoede zijn voor kitsch.”
Ongeremde kunst bevrijdt niet
Wanneer levend geloof versteent tot een bevindelijke subcultuur, gaat het mis
Vrije kunst kan geweldig fascineren en provoceren, maar bevrijdt niet echt van onze aangeboren slaafse banden. Met kunst en literatuur in het bijzonder is echter niets mis. Sterker, juist een christen moet op zijn hoede zijn voor kitsch, stelt ds. L. W. van der Meij.
Na het lezen van het artikel van Albert van Zanten over de schrijver Jan Wolkers (in de RD-bijlage Talent van vorige week maandag) moest ik denken aan een ritueel dat in het oude Rome werd gevierd. Een soort carnaval. Een slaaf mocht elk jaar één dag voor heer en meester spelen. Dan haalde hij echt zijn hart op. Dan was het feest. Maar de dag daarop was hij gewoon weer slaaf. Er veranderde eigenlijk niets aan zijn situatie.
Moderne literatuur heeft een hoog realiteitsgehalte. De werkelijkheid moet zichtbaar worden. Anders ben je niet authentiek, niet echt, niet geloofwaardig. Niet acceptabel. Wie de realiteit negeert of camoufleert, is een hypocriet. Een echte schrijver van deze tijd heeft niets te verbergen. Zeker niet op het terrein van de erotiek, die men dan in de wandelgangen liefde noemt. Echte schrijvers bedrijven de vrije liefde en de vrije kunst. Wolkers heeft in zijn boeken zijn bevrijding uit de gevangenis van Oegstgeest, het calvinisme van zijn ouderlijk huis, beschreven en gepropageerd. En toen kon het feest beginnen.
Dat heeft iets aantrekkelijks, vooral voor mensen die het christelijk geloof niet anders kennen dan vanuit een geritualiseerde subcultuur (zie het artikel van Enny de Bruijn in dezelfde bijlage). Wie de beleving van de vrije gunst niet kent, of die niet heeft waargenomen in zijn directe omgeving, valt heel gemakkelijk voor de baäl van de vrije kunst c.q. literatuur. Ik kan Wolkers en andere schrijvers best volgen. Wat voor aantrekkingskracht heeft een geritualiseerd calvinisme waaraan de echte geloofsbeleving en dus verwondering ontbreekt? Een cultuur waarin men in principe kiest voor antiek en niet voor authentiek.
Ontdekkend
Laten we eerlijk zijn: de woorden van Psalm 2 („laat ons hun banden breken en hun touwen van ons werpen”) slaan toch niet alleen op Jan Wolkers en zo veel andere schrijvers en kunstenaars? Het gaat over ons allemaal. Wie wel eens een boek van Wolkers heeft gelezen of heeft ’moeten’ lezen, herkent verschrikkelijk veel van wat in eigen hart leeft. De boeken van Wolkers zijn daarom in zekere zin ook heel ontdekkend. Letterlijk. En verleidelijk. Maar zijn ze ook bevrijdend?
Of wordt hier inderdaad het feestje van de Romeinse slaaf beschreven, een cynisch carnaval voor arme stakkers die de hoop op echte bevrijding hadden opgegeven? We zouden niet alleen maar boos op Wolkers moeten zijn. Het trieste van Wolkers is niet dat hij de realiteit niet scherp zou zien, maar dat hij niet verder kijkt. Niet omhoog kan kijken. Naar de Bevrijder.
Het leven van de lezers van de boeken van Wolkers heeft aangetoond dat zijn werk niet echt bevrijdend is geweest. De kinderen van de babyboomers voelen zich ook niet echt vrij.
Ongeremde kunst c.q. literatuur kan bij tijden heel bevrijdend werken. In de tijd dat Wolkers zijn boeken begon te schrijven, zaten veel mensen echt vastgeroest in gereformeerde systemen en rituelen die alle geur en smaak verloren hadden. Wolkers begon te protesteren en te provoceren. Is dat vreemd? Ik kan daar best inkomen.
Maar nu? De seksuele taboes zijn doorbroken. Er valt voor jongeren op het terrein van de erotiek niets meer te provoceren. Hap maar. Alles moet kunnen. Wolkers wordt nu in het zonnetje gezet. Hij heeft zijn werk gedaan. En nog zijn we niet bevrijd. Moet ik hem bedanken?
De ongeremde literatuur, de vrije kunsten hebben ons geen barmhartigheid bewezen. Heel veel jongeren lijden aan de zinloosheid van het leven. Wat kregen ze van hun ouders, fans van Wolkers, mee? Het slavenfeest! Maar dat feestje van Wolkers is niet eindeloos vol te houden. Je wordt er eigenlijk alleen maar depri of op z’n minst chagrijnig van. Als je nog nadenkt tenminste over wat wij plechtig ”de zin van het leven” noemen. Is dit alles?
Kitsch
Vrije kunst kan geweldig fascineren en provoceren, maar bevrijdt niet echt van onze aangeboren slaafse banden. Met kunst en literatuur in het bijzonder is niets mis (Enny de Bruijn). En juist een christen moet inderdaad op zijn hoede zijn voor kitsch. Kitsch is niets. Of: was het maar niets.
Kitsch heeft de pretentie kunst te zijn, maar voldoet niet aan de absolute voorwaarde voor kunst: de overdracht van het echte gevoel, de taal van het hart. Zo kan een schilder op bestelling een kind met een traan op zijn doek zetten omdat mensen dat zo ontroerend vinden en omdat het zo goed betaalt. De schilder is dan als ondernemer geslaagd, maar als kunstenaar mislukt. Al lijkt het schilderij net echt. Hij was zelf helemaal niet zo ontroerd toen hij zijn product, zijn traan, vervaardigde. De schilder heeft gelogen. Hij verkoopt slechts emoties.
En daarvoor moet iedereen oppassen. De dominee voorop. Voordat hij het weet, is hij handelaar in emoties geworden. Op het moment dat levend geloof versteent tot een bevindelijke subcultuur, gaat het mis. Net zomin als ongeremde literatuur echt bevrijden kan, heeft een rationele, Schriftgebonden subcultuur het vermogen om te redden uit slaafse banden. Als het christelijk geloof wordt geformaliseerd en geritualiseerd, worden psalmen smartlappen en opwekkingsliederen schlagers. En die zijn absoluut niet te verkopen aan een weldenkende wereld. Alleen maar aan een publiek met een slechte smaak.
Gespeelde emoties van verdriet of vreugde zijn weerzinwekkend. Niet alleen voor Wolkers, maar ook voor mij. En niet alleen omdat zij een echte ontmoeting met ’de wereld’ blokkeren, maar vooral omdat ze de Geest bedroeven. Valse emoties en geritualiseerde godsdienst roepen niet alleen bij de wereld agressie en aversie op, maar ik denk ook bij God Zijn ongenoegen.
Valreep
Als christenen nu eens net zo authentiek waren in het geloof als niet-christenen in hun ongeloof, dan zou er veel gewonnen zijn.
Psalm 51 is van David. Is het poëzie? Ja. Kunst? Ja. De psalm voldoet aan de absolute voorwaarde voor kunst dat wat wij schrijven of verbeelden uitdrukking moet geven aan ons echte gevoel. De taal van ons hart. Aan dit criterium voldoet de schrijver: de man naar Gods hart. „Gij ziet naar waarheid in het binnenste!”
Wat Jan Wolkers ooit heeft geschreven, zou David kunnen onderschrijven. Maar het maakt wel verschil of je vlucht in de ongeremde levenslust c.q. de vrije kunst of dat je hoopt op vrije gunst. Wolkers dook onder in het feest van de zinloosheid en David nam de toevlucht tot God. Wie weet? Het kan voor Wolkers ook nog. Echt bevrijd worden. Het zou wel op de valreep zijn.
De auteur is christelijk gereformeerd predikant te Driebergen.
omhoog
Toevoegen aan knipselsiconVorige pagina
Foto's
„Juist een christen moet op zijn hoede zijn voor kitsch.”
„Juist een christen moet op zijn hoede zijn voor kitsch.”
:!: :!: :!:ds. Van der Meij schreef:Kitsch heeft de pretentie kunst te zijn, maar voldoet niet aan de absolute voorwaarde voor kunst: de overdracht van het echte gevoel, de taal van het hart. Zo kan een schilder op bestelling een kind met een traan op zijn doek zetten omdat mensen dat zo ontroerend vinden en omdat het zo goed betaalt. De schilder is dan als ondernemer geslaagd, maar als kunstenaar mislukt. Al lijkt het schilderij net echt. Hij was zelf helemaal niet zo ontroerd toen hij zijn product, zijn traan, vervaardigde. De schilder heeft gelogen. Hij verkoopt slechts emoties.
En daarvoor moet iedereen oppassen. De dominee voorop. Voordat hij het weet, is hij handelaar in emoties geworden. Op het moment dat levend geloof versteent tot een bevindelijke subcultuur, gaat het mis. Net zomin als ongeremde literatuur echt bevrijden kan, heeft een rationele, Schriftgebonden subcultuur het vermogen om te redden uit slaafse banden. Als het christelijk geloof wordt geformaliseerd en geritualiseerd, worden psalmen smartlappen en opwekkingsliederen schlagers. En die zijn absoluut niet te verkopen aan een weldenkende wereld. Alleen maar aan een publiek met een slechte smaak.
Gespeelde emoties van verdriet of vreugde zijn weerzinwekkend. Niet alleen voor Wolkers, maar ook voor mij. En niet alleen omdat zij een echte ontmoeting met ’de wereld’ blokkeren, maar vooral omdat ze de Geest bedroeven. Valse emoties en geritualiseerde godsdienst roepen niet alleen bij de wereld agressie en aversie op, maar ik denk ook bij God Zijn ongenoegen.
Ik had het niet beter kunnen zeggen...