Ongeduldige bedoeling hier! Ik heb werk
, vandaar.
Maar hier dan het verslag:
En zo zat ik dan vanavond in een volle Sint Maartenskerk in Tiel, om te luisteren naar het muzikale verhaal van Jan Vayne en Martin Mans!
Het programma begon met een 'intrada' op het orgel. Martin Mans
improviseerde over 'U zij de glorie'. De stijl deed me denken aan de bekende Toccata van Widor. Snelle passages op de klavieren en het thema in het pedaal.
Jan Vayne kwam op en improviseerde over 'Vreugde, vreugde, louter vreugde' ('t kan ook 'Alle Menschen werden Brüder' geweest zijn). Vanuit een rustig opgezet begin bouwde de improvisatie op naar een spectaculair hoogtepunt. Het moet gezegd: het ontbreekt beide heren zeker niet aan een uitmuntende techniek!
Ik ga niet alle stukken uitvoerig bespreken, maar wil er een paar dingen uitpikken.
In het samenspel tussen orgel en piano viel me op, dat de timing in het samenspel werkelijk perfect is. Alles is spatgelijk en al improviserend staan ze ook elkaar ten dienste. Wanneer de ene toetsenist het thema heeft, is de ander op de achtergrond en andersom. Je merkt dat de heren zelf ontzettend veel plezier hebben in het spelen en dat ze er ook al hun energie in stoppen. Erg knap!
De stukken voor orgel en piano waren niet allemaal even goed gekozen. In de Mars van Verdi bijvoorbeeld, speelden ze beiden tegelijk het thema en dat voegde weinig toe. Ook de Air van Bach hoor ik liever alleen op orgel.
Daartegenover zat daartussen een improvisatie over Bachthema's, waarin beide heren elkaar afwisselden, waar ik zeer van genoten heb. Zo combineerde Mans het thema 'Wohl mir dass ich Jesum habe' met 'Dankt, dankt nu allen God' en improviseerde Vayne o.a. op 'Wachet auf' en delen uit de bekende Toccata en Fuga in d, waarna ze samen afsloten met de vrolijke Badinerie. Je kunt je
afvragen: waarom geen compleet Bachwerk? Maar dit paste gewoon goed in de sfeer van de avond. Je ziet de mensen om je heen genieten, ook dat valt niet te ontkennen.
Ook improviseerden beide heren los van elkaar. Martin Mans deed dat o.a. in een aantal variaties over Amazing Grace, waarbij hij veel mogelijkheden van het prachtige orgel liet horen. Een zacht koraal en een doedelzak (leuk bedacht bij Amazing Grace). Natuurlijk een Mans-toccataatje tussendoor waarin je 'm herkent, maar ook een aardige fuga. Jan Vayne improviseerde twee keer op verzoek. 'En dat is heel moeilijk, dat zeg ik nu vast!' grapte hij tegen het publiek. Het werden improvisaties in medleyvorm waarbij hij diverse thema's verwerkte. Soms links het ene thema en rechts het andere. Wat moet ik er van zeggen? Het is in elk geval razend knap. Soms is het ook allemaal wat veel. Misschien had hij in de helft van de tijd hetzelfde kunnen vertellen. Vayne's techniek kent geen grenzen, lijkt het wel.
Eigenlijk heb ik het meest genoten van wat de heren afzonderlijk lieten horen in hun improvisaties. Mans doet dat volgens een bepaalde structuur (misschien van te voren overdacht) en Vayne meer impulsief en creatief. Maar beide boeiden me. Het was leuk om te zien dat ze ook van elkaars spel genoten.
De vierhandige stukken waren van een hoog entertainment gehalte. Volgens mij speelden ze er zelfs één terwijl de bladmuziek op de kop stond. Muziek met een knipoog, maar tegelijk in goed samenspel gebracht.
Samengevat een concert waar ik van genoten heb. De heren spelen muziek die de mensen raakt en ze spelen die muziek gewoon erg goed.