Zouden jullie met mij het volgende gedachtenexperiment kunnen volgen?
Mijns inziens gaat het in het christelijk geloof om de erkenning dat Jezus de door God gezonden Verlosser is en dat Hij ons vertrouwen waard is op grond van Zijn leer en Zijn werk. Centraal staat daarin de Opstanding. Want hierdoor wordt duidelijk wat de grote betekenis is van Jezus Christus (Hij heeft de dood gedood). Zijn werk is door God aanvaard: het is God die Hem heeft opgewekt.
Nu is het zo dat er allerlei menselijke benaderingen en gedachten zijn over dit grote en beslissende werk van God in Christus. Men raakt er niet over uitgedacht en over uitgepraat. Dat betekent tevens, dat er allerlei menselijke voorstellingen en ideeën over worden gemaakt. Dat er dingen aan worden toegevoegd of dat er dingen worden vergeten. Elke tijd, elke groep, elke vorm van christendom legt haar eigen accenten. Iedereen in groter of kleiner verband maakt zijn eigen theologie. Als je maar hard genoeg studeert kun je al die verschillen in een héééél dik boek verzamelen en jaar na jaar een nieuw supplement uitgeven met weer nieuwe ontwikkelingen, gedachten, meningen, exegesen enz. Als je echt je best wilt doen, dan promoveer je op een onderwerp waarbij het gaat om nauwelijks aantoonbare verschillen tussen christelijke groepen. Dan ben je echt een expert. Ik wil er maar mee zeggen: het houdt nooit op.
Het is natuurlijk ook erg interessant allemaal, het bevredigt je nieuwsgierigheid, je word er om bewonderd en het lijkt allemaal heel erg relevant.
Maar er zijn natuurlijk tegelijkertijd een heleboel christenen, die deze gedetailleerde vakkennis niet hebben. Ze zijn niet zo geleerd, ze begrijpen de helft niet, of ze zijn niet in de wieg gelegd om zo abstract en theoretisch te analyseren. En dat zijn er echt heel veel hoor. Van die mensen die dit allemaal boven de pet gaat.
Zou iemand deze mensen nu kwalijk kunnen nemen, dat ze de ins en outs van de veelvormige leer en praktijk van het christendom niet begrijpen en dat ze op belangrijke punten daarom vaak heel verkeerde voorstellingen hebben? Ik denk het niet. Ik hoop het niet. Het zou zeer onterecht zijn.
Ik bespeur echter, dat het vooral in de leerstellige hoek van het gereformeerd protestantisme vaak anders ligt. Daar wordt wel degelijk van elke gelovige een zeer intensieve kennis gevraagd van belangrijke, maar ook van bijna onbegrijpelijke en ondoorgrondelijke nuances aangaand het geloofsleven.
Wie er middenin zit zal het misschien niet zo opvallen, maar voor gelovigen, die er niet mee zijn opgegroeid is het eenvoudig niet te begrijpen. Ze haken definitief af, wanneer die kennis als bepalende voorwaarde wordt gesteld of hun uitspraken waar of onwaar zijn en hun geloof echt of onecht. En geef ze eens ongelijk. Men voelt zich niet toegelaten tot een bepaalde elite.
Wanneer deze mensen er tegenin brengen, dat die heel gedetailleerde kennis toch niet zo belangrijk kan zijn (en dat men er zelf toch wel anders over denkt), krijgt men maar al te vaak te horen, dat het toch echt zeer essentieel is, dat het hiervan afhangt, dat het echt gekend moet worden, dat het zonder dit inzicht niet kan en dat men ernstig bij zichzelf te rade moet gaan enz. enz. Zo verschrompelen ze in eigen ogen helemaal. Alsof ze er niets, maar dan ook niets van begrepen hebben.
Laat ik een eenvoudig, maar explosief voorbeeld gebruiken. Veel christenen in deze wereld zijn arminiaan. Zij voelen het ongeveer zo: Christus is de Middelaar tussen God en mensen. Hij heeft Zijn werk volbracht. Dat is de inhoud van de prediking, die door de wereld trekt. Wanneer ik nu met die prediking wordt geconfronteerd wordt van mij een keuze gevraagd. Ik voel weerstand, ik moet worden overtuigd enz. Maar uiteindelijk kies ik, soms na een lange innerlijke strijd, voor Jezus als de van God gezonden Verlosser. Ik erken Zijn heerschappij en geef me aan Hem over. Ik laat mijn eigen houvast los en waag het met Hem. Als hij het niet is, die mijn leven kan behouden, dan weet ik het niet meer. En ze komen door een geloofsstap in de weg van gehoorzaamheid tot een gebed om zondenvergeving, be-amen hun schuld, maar nemen ook de verkondigde vergeving van zonde in het bloed van Christus als waarheid voor hun leven aan.
In de beleving van zo iemand maakt hij die keuze. Het is in onze ogen misschien wat naief, maar toch begrijp ik die arminiaan wel: hij/ zij was er immers zelf bij toen hij besloot om zich gewonnen te geven. En niemand heeft hem ook maar enigzins verhinderd bij die stap: integendeel: men heeft daar ernstig op aangedrongen en er vurig om gebeden.
(Zelf zou ik liever zeggen: Wat is de genade van God groot, dat Hij zo onophoudelijk het hart van hem/ haar heeft bewerkt. Dat heeft te maken met mijn achtergrond. Ik houd van die prachtige diepzinnige formulering, die de gereformeerde dogmatiek hiermee hanteert: alles uit God. Een zeer waardevol inzicht.)
Ik zou dat graag met zo'n arminiaan bespreken. Maar toch wil ik het werk van God in deze mens op voorhand erkennen. Ik wil er van afblijven. In zekere zin zeg ik dus: of je nu arminiaans bent of niet, het staat het werk en de waarheid van Christus' dood en Opstanding niet in de weg. Het is een secundair punt.
Of moeten we nu wel een arminiaan van een onecht geloof betichten, omdat hij het diepzinnige gereformeerde inzicht niet heeft. Het zou volgens mij weer erg onterecht zijn en de reikwijdte van Gods Geest miskennen en die Geest daarmee ook uitblussen.
Misschien dat hij niet zo'n diep inzicht heeft op dit punt, maar wellicht dat hij wel een heel diep verankerde blijdschap en vreugde toont, omdat hij eindelijk gevonden heeft, waar hij zijn hele leven al naar zocht. Daarmee geeft hij gehoor aan Jezus opdracht om zich ten allen tijde te verblijden, een inzicht dat nu net weer niet het sterkste punt is van de gereformeerde belijdenis.
Ik hoor in de verte al weer een zuur: ha, ha, zomaar blij zijn zeker...omdat je Jezus met eigen handen hebt aangenomen...nou mooi niet! (voor de goede orde: dit is een karikatuur). Maar daarmee zou met open ogen in de traditionele valkuil van de automatische afkeuring van anderen worden gestapt. Niet doen dus!
Conclusie: De betekenis van Christus door kruis en Opstanding blijft ondanks onze eigen interpretatie van dit grote Godswonder gewoon overeind. Het stijgt uit boven onze theologie. Het is onaantastbaar voor onze mitsen en maren. Het baant zich een weg door de wereld van ongeloof, twijfel, farizeisme, naiviteit, en alle andere ondeugden van orthodoxie en heterodoxie. Ze waren er ook al in Jezus' tijd.
Het lijkt me daarom goed en wijs, om aan het goede inzicht, dat ook onze traditie heeft ontvangen, geen oordeel te verbinden over andere christenen, die dat inzicht wellicht minder hebben, maar daarentegen weer een ander aspect van het Koninkrijk van God beter hebben begrepen.
Want al dat twisten op leven en dood met elkaar (zoals eens de discipelen hun plaatsje in de hemel voor de ogen van hun Heiland stonden te bediscussieren), is alleen maar een bewijs voor het feit dat één wijze les van Jezus Christus nog niet is geleerd:
"leer van Mij, dat ik zachtmoedig ben en nederig van hart"
Daar komt het op aan,
gravo
Waar het op aankomt
Ik zat dit te lezen. Ik wilde reageren, maar bedacht me: Stel je voor dat ik weer een verkeerde nuance leg, dan krijg ik "die iemand" weer op mijn nek...
Tis een mooi stukje gravo, maar beweer je nu dat bepaalde dogmatische accenten niet bepalend zijn voor iemands zaligheid?
Ik geef je daarin ten dele gelijk: Bijv. de verbonden of zelfs de doop (kind/volwassen) staan een levend geloof niet in de weg.
Maar aan de andere kant kan een heel klein dogmaatje enorm verschrikkelijke gevolgen hebben... Ik twijfel om een voorbeeld te noemen. Nee, ik doe het nu niet. Ik laat het wel in het midden.
Kaw.
Tis een mooi stukje gravo, maar beweer je nu dat bepaalde dogmatische accenten niet bepalend zijn voor iemands zaligheid?
Ik geef je daarin ten dele gelijk: Bijv. de verbonden of zelfs de doop (kind/volwassen) staan een levend geloof niet in de weg.
Maar aan de andere kant kan een heel klein dogmaatje enorm verschrikkelijke gevolgen hebben... Ik twijfel om een voorbeeld te noemen. Nee, ik doe het nu niet. Ik laat het wel in het midden.
Kaw.
-
Breekijzertje
Het gaat hier niet om de kerkscheuringen maar om de levende band met God. Alhoewel God soms dwars door alle dogmatiek iemand wel geestelijk levend maakt, kan het zijn dat een bepaalde dogmatische regel iemands geloof enorm in de weg staat.Oorspronkelijk gepost door BreekijzertjeNou!!! Wat een dramatiek!!! Maar je hebt gelijk. Er zijn kerkscheuringen geweest om bij wijze van spreken een komma...............Oorspronkelijk gepost door Kaw..........Maar aan de andere kant kan een heel klein dogmaatje enorm verschrikkelijke gevolgen hebben...
Een 'breekje' van Breekijzertje
-
Lecram
Het is heel simpel: gewoon niets van aantrekken. Het is er maar 1, hooguit 2. De rest krijg je niet over je heen. En dat zijn er meer dan 2000.Oorspronkelijk gepost door Kaw
Ik zat dit te lezen. Ik wilde reageren, maar bedacht me: Stel je voor dat ik weer een verkeerde nuance leg, dan krijg ik "die iemand" weer op mijn nek...
Maar ik geef toe: het kan tot kromme tenen leiden.
-
england
Dank je, Gravo!
Het deed me denken aan de laatste paar Bijbelstudies met de vrouwen. We zijn ons door de Hebreenbrief heen aan het worstelen... En ik heb zo'n idee dat we hetzelfde doen als die Christenen: we blijven steken bij de 'melk' zonder te groeien naar 'vaste spijze'.
Veel Christenen in Engeland heben al moeite met wat de schrijver noemt 'melk': Hebreen 6:1, 2. Daarom, nalatende het beginsel der leer van Christus, laat ons tot de volmaaktheid voortvaren; niet wederom leggende het fundament van de bekering van dode werken, en het geloof in God, van de leer der dopen, en van de oplegging der handen, en van de opstanding der doden, en van het eeuwig oordeel.....
Het deed me denken aan de laatste paar Bijbelstudies met de vrouwen. We zijn ons door de Hebreenbrief heen aan het worstelen... En ik heb zo'n idee dat we hetzelfde doen als die Christenen: we blijven steken bij de 'melk' zonder te groeien naar 'vaste spijze'.
Veel Christenen in Engeland heben al moeite met wat de schrijver noemt 'melk': Hebreen 6:1, 2. Daarom, nalatende het beginsel der leer van Christus, laat ons tot de volmaaktheid voortvaren; niet wederom leggende het fundament van de bekering van dode werken, en het geloof in God, van de leer der dopen, en van de oplegging der handen, en van de opstanding der doden, en van het eeuwig oordeel.....
-
Refojongere
Beste gravo
Het gaat hier niet om een bepaalde theologische visie op de bekering, het gaat hier om de tegenstelling werken of genade, calvinist of arminiaan, Luther of Erasmus, gereformeerd of remonstrants, protestants of rooms.
Ik zou het zo willen zeggen: Er zijn veel arminianen in de wereld die zich met de naam christen tooien. Geen enkele christen is een arminiaan. Eigen werk of Gods werk, ben ik begonnen of is God begonnen. Want alleen Gods werk zal voleind worden, eigen werk zal voor een tijdje blijven. Hoevelen zijn er niet die belijdenis hebben gedaan, oprecht misschien, en toch afgehaakt zijn?
[Aangepast op 14/10/04 door Refojongere]
Welke belangrijke punten? Een christen weet toch zeer goed wat hij gelooft en waarin men kan dwalen en niet behoort te dwalen? Het gaat om de gehoorzaamheid van het geloof. De waarheid aannemen. Dan moet je weten waarover het gaat. Er bestaat niet zoiets als een ondogmatisch christendom, want dat is een onbijbels christendom.Zouden jullie met mij het volgende gedachtenexperiment kunnen volgen?
(...)Van die mensen die dit allemaal boven de pet gaat.
Zou iemand deze mensen nu kwalijk kunnen nemen, dat ze de ins en outs van de veelvormige leer en praktijk van het christendom niet begrijpen en dat ze op belangrijke punten daarom vaak heel verkeerde voorstellingen hebben? Ik denk het niet. Ik hoop het niet. Het zou zeer onterecht zijn.
Welke nuances aangaande het geloofsleven zijn dan zo onbegrijpelijk en ondoorgrondelijk? We gaan elkaar toch niet beoordelen op het supra of infralapsarisme ofzo?Daar wordt wel degelijk van elke gelovige een zeer intensieve kennis gevraagd van belangrijke, maar ook van bijna onbegrijpelijke en ondoorgrondelijke nuances aangaand het geloofsleven.
Wie er middenin zit zal het misschien niet zo opvallen, maar voor gelovigen, die er niet mee zijn opgegroeid is het eenvoudig niet te begrijpen. Ze haken definitief af, wanneer die kennis als bepalende voorwaarde wordt gesteld of hun uitspraken waar of onwaar zijn en hun geloof echt of onecht. En geef ze eens ongelijk. Men voelt zich niet toegelaten tot een bepaalde elite.
Over welke zaken dan gravo? Ik wil je graag volgen, maar wil niets van de wezenlijke zaken van het geloof kwijtraken, zeker niet als het om de genade door welke wij zalig worden gaat!Wanneer deze mensen er tegenin brengen, dat die heel gedetailleerde kennis toch niet zo belangrijk kan zijn (en dat men er zelf toch wel anders over denkt), krijgt men maar al te vaak te horen, dat het toch echt zeer essentieel is, dat het hiervan afhangt, dat het echt gekend moet worden, dat het zonder dit inzicht niet kan en dat men ernstig bij zichzelf te rade moet gaan enz. enz. Zo verschrompelen ze in eigen ogen helemaal. Alsof ze er niets, maar dan ook niets van begrepen hebben.
Arminiaans is sowieso genadeloos. Het is IK en DAN God. De vrije wil is geen secundair punt, geen diepzinnig punt, het raakt het wezen van de genade. Kijk, als een arminiaan zegt: "Als Gij mij de keus liet, dan was het verloren" of "Mijn hart is tot alle kwaad geneigd en het moet me alles geschonken worden" of "Als ik ook maar een zucht moet bijdragen tot mijn zaligheid, dan kon het nooit voor mij", dan is het geen arminiaan. Een mens moet sterven aan zichzelf, alle verwachting van zichzelf verliezen, hulpeloos tot Hem vlieden (en niet een zorgvuldig overwegen en dan kiezen, het is altijd ALTIJD in de weg van overtuiging en dan zegt elke christen: Toen mocht IK geloven, want geloven, dat erkent ook de calvinist is een daad (door God gewerkt) van de mens). Een drenkeling kiest er ook niet voor of hij het touw zal aangrijpen of niet, hij doet het. Maar hij zal erkennen: Als de Heere niet dit, als de Heere niet dat had gewerkt, mijn ogen niet had geopend, had ik nooit oog gekregen voor mijn staat en voor de Heere Jezus. Het arminianisme is geen secundair punt, want het arminianisme weet niks van genade, weet niks van 'er buiten te vallen', alle hoop op eigen werk (waaronder bidden, zuchten, kiezen, zich bekeren) op te geven. En op te houden met te werken. Want het is niet uit de werken maar uit het geloof! Da's voor een simpel boertje uit de Veluwe te begrijpen, die hoeven daar niet jaren theologie voor gestudeerd te hebben. Nee, die leren dat van God, want God laat ons zien de werkelijkheid van ons bestaan en dan leren wij dat er uit ons niets goeds voortkomt, ook niet een goede en oprechte keuze, dat is gewerkt! Dat zal de calvinist zeggen, zeker niet de arminiaan. Het blijft een geschonken keuze.Laat ik een eenvoudig, maar explosief voorbeeld gebruiken. Veel christenen in deze wereld zijn arminiaan. Zij voelen het ongeveer zo: Christus is de Middelaar tussen God en mensen. Hij heeft Zijn werk volbracht. Dat is de inhoud van de prediking, die door de wereld trekt. Wanneer ik nu met die prediking wordt geconfronteerd wordt van mij een keuze gevraagd. Ik voel weerstand, ik moet worden overtuigd enz. Maar uiteindelijk kies ik, soms na een lange innerlijke strijd, voor Jezus als de van God gezonden Verlosser. Ik erken Zijn heerschappij en geef me aan Hem over. Ik laat mijn eigen houvast los en waag het met Hem. Als hij het niet is, die mijn leven kan behouden, dan weet ik het niet meer. En ze komen door een geloofsstap in de weg van gehoorzaamheid tot een gebed om zondenvergeving, be-amen hun schuld, maar nemen ook de verkondigde vergeving van zonde in het bloed van Christus als waarheid voor hun leven aan.
In de beleving van zo iemand maakt hij die keuze. Het is in onze ogen misschien wat naief, maar toch begrijp ik die arminiaan wel: hij/ zij was er immers zelf bij toen hij besloot om zich gewonnen te geven. En niemand heeft hem ook maar enigzins verhinderd bij die stap: integendeel: men heeft daar ernstig op aangedrongen en er vurig om gebeden.
(Zelf zou ik liever zeggen: Wat is de genade van God groot, dat Hij zo onophoudelijk het hart van hem/ haar heeft bewerkt. Dat heeft te maken met mijn achtergrond. Ik houd van die prachtige diepzinnige formulering, die de gereformeerde dogmatiek hiermee hanteert: alles uit God. Een zeer waardevol inzicht.)
Ik zou dat graag met zo'n arminiaan bespreken. Maar toch wil ik het werk van God in deze mens op voorhand erkennen. Ik wil er van afblijven. In zekere zin zeg ik dus: of je nu arminiaans bent of niet, het staat het werk en de waarheid van Christus' dood en Opstanding niet in de weg. Het is een secundair punt.
Het gaat hier niet om een bepaalde theologische visie op de bekering, het gaat hier om de tegenstelling werken of genade, calvinist of arminiaan, Luther of Erasmus, gereformeerd of remonstrants, protestants of rooms.
Ik zou het zo willen zeggen: Er zijn veel arminianen in de wereld die zich met de naam christen tooien. Geen enkele christen is een arminiaan. Eigen werk of Gods werk, ben ik begonnen of is God begonnen. Want alleen Gods werk zal voleind worden, eigen werk zal voor een tijdje blijven. Hoevelen zijn er niet die belijdenis hebben gedaan, oprecht misschien, en toch afgehaakt zijn?
[Aangepast op 14/10/04 door Refojongere]
-
england
Nouw ja zeg......! Blij dat jij mijn predikant niet ben.......Geen enkele christen is een arminiaan.
Natuurlijk snap ik best wat je bedoelt, maar ik ken zat mensen die in 1 adem zeggen dat ze een keus hebben gemaakt, en dat het Gods soevereine wil was.......
Sommige mensen hebben gewoon slecht onderwijs gehad! Maakt hun dat een minder Christen, of geen Christen? Kijk eens naar Apollos..die man had het helemaal verkeerd, die liep achter... en die preekte nog maar liefst......
Ik bedoel maar, een kind kan ook niet meteen fietsen..... Iemand kan niet alles tegelijk weten...! Ik ken iemand, hij is nu ouderling, maar jarenlang geloofde hij niet in de duivel.... Je kunt niet alles tegelijk, een stap tegelijk! En een baby geef je niet meteen een 5-gangenmenu zodra het geboren is... Misschien dta iemand voelt dat hij/zij bewust Jezus gevolgd is.. Iemand hoeft daarmee niet te ontkennen dat het alles uit genade is! En ik ken zat 'Arminianen' die dichter bij Christus leven dan veel 'reformatorische' Christenen die het allemaal zo goed weten en die neerkijken op een ieder die niet zoveel weet als hun!
Natuurlijk betekend dat niet dat we de leer maar overboord gooien, zo van 'niet de Leer maar de Heer'. dat is onzin natuurlijk. Maar dat houdt niet in dat we iemand niet zien als Christen! Een baby is toch ook een mens? Een compleet mens, maar niet volgroeid.... Kijk maar in de brieven van Paulus, en zelfs de discipelen, wat een domme ideen er leefden! Maar dat houdt niet in dat iemand niet in Christus is!
Het beste wat we voor iemand in zo'n situatie kunnen doen is samen met em bidden, en Bijbelstudie doen, en zoals Priscilla en Aquilla Apollos onderwezen (in nederigheid en zachtmoedigheid en liefde.!!!) zo kunnen we iemand anders helpen.
Maar staan we zelf ook open voor onderwijs vanuit de Schriften, of weten we het allemaal zo goed dat we niet meer hoeven te groeien in genade en de kennis van de Heere Jezus Christus...? Nogmaals, lees de tekst in mijn laatste posting nog eens. Wat zien we als 'basis leer'? Wat te denken van 'bekering van dode werken'...Zou de reformatorische gezindte, mijzelf incluis niet eens wat meer naar zichzelf moeten kijken..?
-
Refojongere
Nee, maar ieder christen weet bij bevinding dat het God was die hem of haar bekeerde. Anders riekt het naar eigen werk, eigen keus, eigen werken zonder hulpeloos in zichzelf verloren te zijn geweest.Wat zou God nu van dit betoog vinden? Leg dit nu eens naast Gods Woord met de oproep tot geloof en bekering. Naast Gods beloften, naast de bekeringen uit de bijbel. Zit je nu niet weer een model op te stellen wat men beleefd moet hebben?
Vergeet niet dat die uitgestoken hand ook een gave van God is. Dat is niet van secundair belang. Er wordt in de Bijbel meer dan eens de nadruk op gelegd dat het alles van God komt. Er zijn velen die geloven in eigen kracht, uit eigen keuze, maar wat is dat waard?Is het Arminiaans als we het geschenk aannemen? We mogen alleen danken voor Gods onuitsprekelijke gave.
Hoe die hand uitgestoken is, lijkt me inderdaad van secundair belang en door een Veluws Boertje niet uit te leggen.
Ik proef in de posting van gravo een wegmasseren van de zeer scherpe veroordelingen van Dordt: "Weerspreken van de Heilige Schrift" "Dit is een nieuwigheid en dwaling en strekt daartoe dat zij de krachten van de vrije wil verheft" "Want dit is gans Peligiaans en in strijd met de gehele Heilige Schrift" "Want dit is anders niet, dan al de kracht van de genade Gods in onze bekering wegnemen, en de werking des almachtigen Gods aan de wil van de mens onderwerpen en dat tegen de leer van de Apostelen".
Een mens moet genade leren ontvangen en dat kan alleen in de weg van verachting van eigen krachten, ook dus de eigen zogenaamde vrije wil. Nee, NIETS goeds komt er uit onszelf, we moeten onszelf als verdoemelijk leren te veroordelen en in die weg Gods genade ontvangen. Nee, het is niet Arminiaans als we Gods beloften aannemen, het is een Goddelijk bevel! Echter, niemand kan iets aannemen tenzij het hem van de hemel niet gegeven is. Echter, wij kunnen een hoop beloften aannemen zonder een waar geloof, dat is: gestorven te zijn aan onszelf en in Christus alles te hebben gevonden. En daar blijft GEEN ruimte over voor een eigen vrije wil, of een goede verwachting van onze eigen keuze. Ja, die keuze moet er zijn, maar het geloof is een ontvangen met de bedelaarshand en niet een grijpen als een rechthebbend verbondskind.
Allemaal bedankt voor de reakties zover.
Het is denk ik goed om het volgende onderscheid te maken:
Je kunt geloofszaken bespreken op het niveau van de geloofsleer. Dan is het een theologisch dispuut over de dogmatiek. Daarin komen de woorden 'waarheid', 'onwaarheid', 'dwaling' of 'ketterij' voor. Dat is heel normaal en ook goed. Je maakt duidelijk wat je gelooft en belijdt. het is dan ook vaak (gelukkig niet altijd) de taal van belijdenisgeschriften, die als reaktie op een af te keuren leer of praktijk worden geschreven. Denk aan de paapse mis, een vervloekte afgoderij.
Aan de andere kant is er de pastorale omgang met mensen over deze zelfde dingen. Het is maar goed, dat we in pastorale gesprekken mensen niet op deze toon aanspreken. Want in het pastoraat gaat het niet alleen om iemands dogmatische positie, maar ook om iemands angst, twijfel, onzekerheid of verlangen, hoop en geloof.
Wat ik nu vaak bespeur in de gereformeerde gezindte is het door elkaar halen van deze twee benaderingen. In een pastorale situatie, waarin iemand soms behoefte heeft aan ondersteuning, aanmoediging en hulp bij een geloofsstap (<gij beweegt mij bijna een christen te worden> en <dwingt ze om in te gaan> wordt ten onrechte een dogmatische moeilijkheid in het gesprek gebracht. En vaak de genoemde moeilijkheid van het arminianisme: je kunt niet zelf gaan geloven. Je voelt op zo'n moment, dat het gesprek wordt afgeremd, doordat mensen niet meer de vrijheid hebben om anderen de weg te wijzen. Uit angst dat...iemand onterecht gaat geloven?
Het is heel wel mogelijk om een arminiaans standpunt aan te vechten. Maar doe dat dan, wanneer iemand ook echt de bedoeling had om zo'n standpunt te poneren. Maar wanneer iemand eigenlijk met een heel andere last loopt, dan moeten we de deur wijd openzetten om de ander niet te verliezen en om hem / haar terug te trekken tot de waarheid van het Evangelie en weer te zoeken naar het heil, dat daarin wordt aangeboden.
Vooral in situaties van wanhoop en uitzichtloosheid (soms ook veroorzaakt doordat men intens met bijna onoplosbaar moeilijke vragen over vrije wil, werk van de mensen/ werk van God heeft beziggehouden), vooral dan is een dogmatisch antwoord voor velen dodelijk en onvergeeflijk.
Ik denk dat onze belijdenisgeschriften het gevaar, dat de dogmatiek ons pastoraat gaat overheersen, ook wel heeft aangevoeld. Zoals bekend waren de schrijvers van belijdenisgeschriften er zeker niet op uit om een kille, afstandelijke geloofsleer te schrijven.
Neem Zondag 24 van de HC, waar het gaat over de goede werken en hun verdiensten. Hier vragen de gereformeerde belijders zichzelf af:
Maar maakt deze leer niet zorgeloze en goddelozen mensen?
Met andere woorden: bestaat er niet het gevaar, dat mensen, wanneer ze horen dat ze zelf niets bijdragen aan hun heil, dan maar onverschillig en onaangedaan hun weg vervolgen onder het motto: je kan niets doen, dus je hoeft niets te doen!
Ik vind het bijzonder sterk, dat in het antwoord op deze vraag de onlosmakelijke verbinding wordt gelegd van de dankbaarheid en de gelovige mens.
Eigenlijk zegt de Cathechismus: als je van die ondankbare, passieve, zorgeloze en onverschillige mensen tegenkomt, die met een beroep op de leer van genade geen enkele vreugde uitstralen, maar alleen maar de leer hebben en niet het bijpassende leven, dan weet je ook gelijk, dat ze (nog) niet zijn ingelijfd in Christus.
En dat geeft mij weer hoop, voor die arminiaan, die dit hele verhaal wellicht niet kan volgen (en voor veel eenvoudige mensen wordt dat echt niet veel beter, wanneer ze een of andere theologisch cursus volgen), maar die toch straalt van dankbaarheid om wat hij heeft ervaren van God.
Het dogma is belangrijk, om de kerk in stand te houden, maar niet iedereen hoeft het dogma te verstaan om toch het heil in Christus te ervaren.
Als je het heel scherp wil zeggen: aangezien er zoveel verschillende christenen, kerken zijn, met allen hun eigen opvatting en leer, moeten er dogmatisch gezien wel erg veel ketters zijn. EN DIE ZIJN ER OOK !!!
Toch gaan we niet op die manier met elkaar om. In onze onderlinge contacten, waarbij we elkaar toch als broeder en zuster zien of waarbij we elkaar pastoraal bijstaan laten we een andere waarheid preveleren. Namelijk, dat onze pogingen om de Bijbel geheel goed te verstaan en om God recht te kennen en om het geloof zuiver te verwoorden altijd stranden op onze beperkte en onzuiver verstand. Er zit iets ketters in elke mens. Iets ongelovigs, waarmee hij de bijbelse boodschap altijd een beetje naar zichzelf toe uitlegt.
Die waarheid moet ons mild stemmen. Zeker wanneer we weten, dat God geduld heeft en onze zonden (ook onze dogmatische zonden) wil vergeven. Voor mij zelf kan ik hierdoor christenen van allerlei denominaties en achtergronden van harte de hand drukken. Ik voel mij verbonden met de kerk van alle tijden en alle plaatsen. En reken maar dat daar rare kostgangers tussen zitten!
Dat van die dogmatische zonden is nu, denk ik, het moeilijke en bijna onverteerbare punt in de gereformeerde gezindte.
Kom nou! dat God onze dogmatische zonden zou kunnen vergeven: zijn die er dan? dat kan toch niet? God beloont onze bijbelse opvattingen, onze van kaft tot kaft benadering van de heilige Schrift toch wel? Wij zijn wel zondaars, maar we dwalen op dit punt toch niet? Wij staan pal achter onze belijdenisgeschriften, maar God toch ook?
Ik weet het zo net nog niet. Het dogmatische uittreksel van de Bijbel, dat wij vaak hanteren, zou toch weleens de kracht, de poëzie, de liefde, de geur, de kleur en de vreugde van de Bijbel zelf kunnen doen verbleken. Het is niet slecht of ketters, of zo, maar het komt ook niet erg vreugdevol of paradijselijk over. En dat heb ik nu juist wel bij de woorden en het werk van Jezus, mijn Heiland en Heer.
Nee, dat onverbiddelijke, dat onbuigzame, dat intens tevredene...sorry, maar soms herken ik er wat wettische en farizeïstische trekjes in. Maar daar is ook vergeving voor, hoor.
gravo
Het is denk ik goed om het volgende onderscheid te maken:
Je kunt geloofszaken bespreken op het niveau van de geloofsleer. Dan is het een theologisch dispuut over de dogmatiek. Daarin komen de woorden 'waarheid', 'onwaarheid', 'dwaling' of 'ketterij' voor. Dat is heel normaal en ook goed. Je maakt duidelijk wat je gelooft en belijdt. het is dan ook vaak (gelukkig niet altijd) de taal van belijdenisgeschriften, die als reaktie op een af te keuren leer of praktijk worden geschreven. Denk aan de paapse mis, een vervloekte afgoderij.
Aan de andere kant is er de pastorale omgang met mensen over deze zelfde dingen. Het is maar goed, dat we in pastorale gesprekken mensen niet op deze toon aanspreken. Want in het pastoraat gaat het niet alleen om iemands dogmatische positie, maar ook om iemands angst, twijfel, onzekerheid of verlangen, hoop en geloof.
Wat ik nu vaak bespeur in de gereformeerde gezindte is het door elkaar halen van deze twee benaderingen. In een pastorale situatie, waarin iemand soms behoefte heeft aan ondersteuning, aanmoediging en hulp bij een geloofsstap (<gij beweegt mij bijna een christen te worden> en <dwingt ze om in te gaan> wordt ten onrechte een dogmatische moeilijkheid in het gesprek gebracht. En vaak de genoemde moeilijkheid van het arminianisme: je kunt niet zelf gaan geloven. Je voelt op zo'n moment, dat het gesprek wordt afgeremd, doordat mensen niet meer de vrijheid hebben om anderen de weg te wijzen. Uit angst dat...iemand onterecht gaat geloven?
Het is heel wel mogelijk om een arminiaans standpunt aan te vechten. Maar doe dat dan, wanneer iemand ook echt de bedoeling had om zo'n standpunt te poneren. Maar wanneer iemand eigenlijk met een heel andere last loopt, dan moeten we de deur wijd openzetten om de ander niet te verliezen en om hem / haar terug te trekken tot de waarheid van het Evangelie en weer te zoeken naar het heil, dat daarin wordt aangeboden.
Vooral in situaties van wanhoop en uitzichtloosheid (soms ook veroorzaakt doordat men intens met bijna onoplosbaar moeilijke vragen over vrije wil, werk van de mensen/ werk van God heeft beziggehouden), vooral dan is een dogmatisch antwoord voor velen dodelijk en onvergeeflijk.
Ik denk dat onze belijdenisgeschriften het gevaar, dat de dogmatiek ons pastoraat gaat overheersen, ook wel heeft aangevoeld. Zoals bekend waren de schrijvers van belijdenisgeschriften er zeker niet op uit om een kille, afstandelijke geloofsleer te schrijven.
Neem Zondag 24 van de HC, waar het gaat over de goede werken en hun verdiensten. Hier vragen de gereformeerde belijders zichzelf af:
Maar maakt deze leer niet zorgeloze en goddelozen mensen?
Met andere woorden: bestaat er niet het gevaar, dat mensen, wanneer ze horen dat ze zelf niets bijdragen aan hun heil, dan maar onverschillig en onaangedaan hun weg vervolgen onder het motto: je kan niets doen, dus je hoeft niets te doen!
Ik vind het bijzonder sterk, dat in het antwoord op deze vraag de onlosmakelijke verbinding wordt gelegd van de dankbaarheid en de gelovige mens.
Eigenlijk zegt de Cathechismus: als je van die ondankbare, passieve, zorgeloze en onverschillige mensen tegenkomt, die met een beroep op de leer van genade geen enkele vreugde uitstralen, maar alleen maar de leer hebben en niet het bijpassende leven, dan weet je ook gelijk, dat ze (nog) niet zijn ingelijfd in Christus.
En dat geeft mij weer hoop, voor die arminiaan, die dit hele verhaal wellicht niet kan volgen (en voor veel eenvoudige mensen wordt dat echt niet veel beter, wanneer ze een of andere theologisch cursus volgen), maar die toch straalt van dankbaarheid om wat hij heeft ervaren van God.
Het dogma is belangrijk, om de kerk in stand te houden, maar niet iedereen hoeft het dogma te verstaan om toch het heil in Christus te ervaren.
Als je het heel scherp wil zeggen: aangezien er zoveel verschillende christenen, kerken zijn, met allen hun eigen opvatting en leer, moeten er dogmatisch gezien wel erg veel ketters zijn. EN DIE ZIJN ER OOK !!!
Toch gaan we niet op die manier met elkaar om. In onze onderlinge contacten, waarbij we elkaar toch als broeder en zuster zien of waarbij we elkaar pastoraal bijstaan laten we een andere waarheid preveleren. Namelijk, dat onze pogingen om de Bijbel geheel goed te verstaan en om God recht te kennen en om het geloof zuiver te verwoorden altijd stranden op onze beperkte en onzuiver verstand. Er zit iets ketters in elke mens. Iets ongelovigs, waarmee hij de bijbelse boodschap altijd een beetje naar zichzelf toe uitlegt.
Die waarheid moet ons mild stemmen. Zeker wanneer we weten, dat God geduld heeft en onze zonden (ook onze dogmatische zonden) wil vergeven. Voor mij zelf kan ik hierdoor christenen van allerlei denominaties en achtergronden van harte de hand drukken. Ik voel mij verbonden met de kerk van alle tijden en alle plaatsen. En reken maar dat daar rare kostgangers tussen zitten!
Dat van die dogmatische zonden is nu, denk ik, het moeilijke en bijna onverteerbare punt in de gereformeerde gezindte.
Kom nou! dat God onze dogmatische zonden zou kunnen vergeven: zijn die er dan? dat kan toch niet? God beloont onze bijbelse opvattingen, onze van kaft tot kaft benadering van de heilige Schrift toch wel? Wij zijn wel zondaars, maar we dwalen op dit punt toch niet? Wij staan pal achter onze belijdenisgeschriften, maar God toch ook?
Ik weet het zo net nog niet. Het dogmatische uittreksel van de Bijbel, dat wij vaak hanteren, zou toch weleens de kracht, de poëzie, de liefde, de geur, de kleur en de vreugde van de Bijbel zelf kunnen doen verbleken. Het is niet slecht of ketters, of zo, maar het komt ook niet erg vreugdevol of paradijselijk over. En dat heb ik nu juist wel bij de woorden en het werk van Jezus, mijn Heiland en Heer.
Nee, dat onverbiddelijke, dat onbuigzame, dat intens tevredene...sorry, maar soms herken ik er wat wettische en farizeïstische trekjes in. Maar daar is ook vergeving voor, hoor.
gravo